گاز مرجع چیست؟
گاز مرجع یا گاز استاندارد به یک نوع گاز اشاره دارد که برای کالیبراسیون و تنظیم دقت دستگاه‌های اندازه‌گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاز مرجع یک استاندارد اندازه‌گیری است که خواص و ویژگی‌های مشخصی دارد و به عنوان مرجعی برای تنظیم و تعیین دقت دستگاه‌های اندازه‌گیری استفاده می‌شود.
گاز مرجع باید دارای ویژگی‌هایی مانند دقت، پایداری، تکرارپذیری و خلوص بالا باشد. علاوه بر این، باید دارای ترازویی باشد که با استفاده از آن می‌توان دستگاه‌های اندازه‌گیری را تنظیم و تعیین کرد.
معمولاً در کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه‌گیری دما، فشار، رطوبت، pH و غیره از گازهای مرجع استفاده می‌شود. به عنوان مثال، گازهای نیتروژن، هلیم، اکسیژن، دی اکسید کربن و متان می‌توانند به عنوان گازهای مرجع در برخی از کالیبراسیون‌ها مورد استفاده قرار بگیرند.
استفاده از گاز مرجع در کالیبراسیون کمک می‌کند تا دقت و صحت دستگاه‌های اندازه‌گیری بهبود یابد و نتایج اندازه‌گیری دقیق و قابل اعتماد باشند.
به عبارت دیگر در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و آزمایشگاهی از مخلوط‌های گاز گوناگون استفاده می‌شود که نوع ترکیب این مخلوط‌های گازی همواره باید یکسان و مطابق استاندارد آن صنعت یا کاربرد خاص باشد و از الزامات مشخصی پیروی کند. بنابراین برای حفظ یکنواختی ترکیبات گازی، معمولاً به تولید انبوه این نوع مخلوط‌های گازی می‌پردازند. گفتنی است که به این مخلوط‌ها، مخلوط گاز استاندارد یا گاز مرجع گفته می‌شود. برای هر کاربرد یا فرآیند یک نوع ترکیب خاص نیاز است.
شرکت سپهر گاز کاویان ، آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ، دارنده گواهینامه ایزو 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران در زمینه تولید انواع گاز های مرجع، امکان تولید و آزمون رنج وسیعی از گازهای مرجع از دو جزیی تا بیش از 15 جز با انواع غلظت های درصد و پی پی ام، در یک سیلندر را دارد .
گاز رفرنس (reference gas) به چه گازی گفته می‌شود؟
گاز کالیبراسیون یک گاز یا مخلوطی از گاز رفرنس می‌باشد که به عنوان استاندارد مقایسه‌ای در کالیبراسیون ابزارهای تحلیلی مانند تجزیه کننده‌های گاز یا آشکارسازهای گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین بسیار حائز اهمیت است که یک گاز کالیبراسیون باید ترکیب دقیق باشد، مانند گاز صفر یا گاز دهانه، به عنوان مثال 4000 پی پی‌ام سولفید هیدروژن در نیتروژن.
گاز رفرنس معمولاً دارای خلوص بالا و ویژگی‌های دقت، پایداری و تکرارپذیری است. این گازها به طور عمومی از طریق روش‌های خاصی تهیه می‌شوند تا ویژگی‌های مورد نیاز را داشته باشند.
مثال‌هایی از گازهای رفرنس عبارتند از:
- گازهای رفرنس برای دما: مانند گاز نیتروژن، گاز هلیم، گاز اکسیژن و گاز آرگون.
- گازهای رفرنس برای فشار: مانند گاز نیتروژن، گاز هلیوم و گاز کربن دی‌اکسید.
- گازهای رفرنس برای pH: محلول‌های اسیدی و قلیایی با ترازوی pH دقیق.
- گازهای رفرنس برای تشخیص گازها: مثل گازهای هیدروژن، متان، دی اکسید کربن و آلاینده‌های دیگر.
گازهای رفرنس با استفاده از تجهیزات و فناوری‌های خاص تولید و بسته‌بندی می‌شوند تا خلوص و دقت مورد نیاز را حفظ کنند و در فرآیند کالیبراسیون به عنوان مرجع استفاده شوند.
در گاز کالیبراسیون، فشار تست(PT) و صدور گواهینامه/دقت تحلیلی (CA) از اهمیت بالایی برخوردار است.
چرا باید فرایند کالیبراسیون انجام شود؟
بسیار بدیهی می‌باشد که دقت تمام دستگاه‌های اندازه گیری با گذشت زمان تغییر می‌کند که اغلب این تغییرات به دلیل سایش و پارگی طبیعی می‌باشد و نیز تغییرات در دقت می‌تواند از شوک الکتریکی و یا مکانیکی و یا یک محیط خطرناک ایجاد شود برای مثال روغن، تراشه‌های فلزی و …. به همین دلیل کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه گیری از اهمیت بالایی برخوردار است.
گاز کالیبراسیون کروماتوگرافی گازی
کالیبراسیون ابزار یکی از فرآیندهای اولیه مورد استفاده برای حفظ دقت دستگاه می‌باشد. همچنین کالیبراسیون فرآیند پیکربندی یک تجهیز است تا نتیجه‌ای را برای یک نمونه در محدوده قابل قبول گزارش دهد.
بدون دیدگاه