شرکت سپهر گاز کاویان؛ آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ، دارنده گواهینامه ایزو 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران: 02146835980 – 02146837072 – 09022734708
لیزر نئون یا به طور دقیقتر لیزر هلیوم-نئون (لیزر He-Ne)، یکی از اولین و پرکاربردترین انواع لیزرهای گازی است. این لیزر از مخلوطی از گازهای هلیوم و نئون در یک لوله تخلیه الکتریکی تشکیل شده است. نور لیزر تولید شده توسط این دستگاه، به دلیل ویژگیهای منحصر به فردش، در بسیاری از صنایع و کاربردهای علمی مورد استفاده قرار میگیرد. این لیزر با تابش نور قرمز رنگ و پیوسته، نقش مهمی در بسیاری از کاربردهای علمی، صنعتی و پزشکی ایفا میکند.
لیزر نئون چگونه کار میکند؟
1. محیط فعال: مخلوط گاز هلیوم و نئون نقش محیط فعال لیزر را ایفا میکند. اتمهای هلیوم توسط جریان الکتریکی برانگیخته میشوند و انرژی خود را به اتمهای نئون منتقل میکنند.
- نقش هلیوم: اتمهای هلیوم به عنوان نوعی “حامل انرژی” عمل میکنند. آنها انرژی را از تخلیه الکتریکی جذب کرده و سپس آن را به اتمهای نئون منتقل میکنند.
- نقش نئون: اتمهای نئون، مسئول تولید نور لیزر هستند. با دریافت انرژی از اتمهای هلیوم، الکترونهای اتم نئون به تراز انرژی بالاتری جهش میکنند و سپس با بازگشت به تراز پایینتر، فوتونهایی با طول موج مشخص (معمولا ۶۳۲.۸ نانومتر، رنگ قرمز) گسیل میکنند.
2. تابش القایی: اتمهای نئون برانگیخته، فوتونهایی با طول موج مشخص (معمولا در ناحیه قرمز طیف مرئی) گسیل میکنند. این فوتونها باعث تحریک اتمهای دیگر شده و در نتیجه یک واکنش زنجیرهای از گسیل نور ایجاد میشود.
3. تقویت کننده اپتیکی: یک زوج آینه در دو طرف لوله تخلیه قرار دارند. یکی از این آینهها به طور کامل بازتابنده و دیگری به صورت جزئی بازتابنده است. نور لیزر بین این دو آینه به عقب و جلو حرکت کرده و تقویت میشود. بخشی از نور نیز از آینه جزئی بازتابنده خارج شده و به عنوان پرتو لیزر قابل استفاده است.
ویژگیهای اصلی
- طول موج: شناخته شدهترین و پرکاربردترین طول موج لیزر هلیوم-نئون، ۶۳۲.۸ نانومتر است که در ناحیه قرمز طیف مرئی قرار دارد.
- توان خروجی: توان خروجی این لیزر معمولاً کم و در حد میلیوات است.
- پایداری: لیزر هلیوم-نئون از پایداری بالایی برخوردار است خروجی آنها تغییرات کمی دارد و میتواند به طور مداوم کار کند.
- تکفامی: نور خروجی لیزر نئون بسیار تکرنگ و تکجهته است.
- کوچک و قابل حمل: ابعاد کوچک و وزن کم این لیزر، حمل و نقل آن را آسان کرده است.
- اندازه و شکل: این لیزرها در اندازهها و شکلهای مختلفی تولید میشوند.
کاربردهای لیزر نئون
لیزر هلیوم-نئون به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، در بسیاری از زمینهها کاربرد دارد، از جمله:
- تجهیزات اندازه گیری: در ترازهای لیزری، تداخلسنجی، هولوگرافی، فاصلهسنجها و ابزارهای اندازهگیری دقیق استفاده میشود.
- سیستمهای اپتیکی: در تداخلسنجی، هولوگرافی و آزمایشهای اپتیکی به کار میرود.
- پزشکی: در برخی از تجهیزات پزشکی مانند چشمپزشکی و دندانپزشکی برای جراحی چشم و درمان برخی بیماریها کاربرد دارد.
- علم و تحقیقات: در طیفسنجی، میکروسکوپی و سایر تحقیقات علمی.
- صنعت: در تراز کردن، برش، جوشکاری و حکاکی مواد مختلف.
- کاربردهای آموزشی: در آزمایشگاههای فیزیک به عنوان ابزاری آموزشی برای نمایش پدیدههای نوری استفاده میشود.
- بارکدخوانها: در برخی از بارکدخوانهای قدیمی استفاده میشد.
- نمایشگرهای لیزری: برای ایجاد جلوههای نوری و نمایشگرهای لیزری کوچک استفاده میشود.
مزایای لیزر هلیوم-نئون
- قیمت مناسب: نسبت به سایر انواع لیزر، قیمت کمتری دارد.
- سادگی ساخت و استفاده: ساختار سادهای دارد و به راحتی قابل استفاده است.
- طول عمر بالا: طول عمر بالایی دارد و به نگهداری کمی نیاز دارد.
- پایداری بالا: خروجی لیزر بسیار پایدار است.
- امنیت: لیزرهای نئون با توان کم معمولا خطرناک نیستند.
در مجموع، لیزر نئون یک ابزار بسیار کاربردی و همه کاره است که در بسیاری از زمینهها مورد استفاده قرار میگیرد. ویژگیهای منحصر به فرد این لیزر، آن را به ابزاری ایدهآل برای تحقیقات علمی، اندازهگیریهای دقیق و کاربردهای صنعتی تبدیل کرده است.
خطرات و ایمنی کار با لیزر نئون
لیزر نئون اگرچه به طور گسترده در کاربردهای مختلف استفاده میشود، اما پرتو لیزر پتانسیل ایجاد آسیب جدی به چشم و پوست را دارد. بنابراین، رعایت نکات ایمنی هنگام کار با این نوع لیزر از اهمیت بالایی برخوردار است.
خطرات ناشی از لیزر نئون
- آسیب به چشم: حتی پرتو لیزر با توان کم نیز میتواند به شبکیه چشم آسیب جدی وارد کند و باعث نابینایی شود.
- آسیب به پوست: در صورت تابش مستقیم پرتو لیزر به پوست، ممکن است سوختگی ایجاد شود.
- آتشسوزی: در برخی موارد، پرتو لیزر میتواند مواد قابل احتراق را مشتعل کند.
نکات ایمنی
- استفاده از عینک ایمنی: استفاده از عینک ایمنی مخصوص لیزر با فیلتر مناسب برای طول موج لیزر نئون، الزامی است. این عینکها از چشمها در برابر پرتو لیزر محافظت میکنند.
- اجتناب از نگاه مستقیم به پرتو لیزر: هرگز به طور مستقیم به پرتو لیزر نگاه نکنید. حتی بازتاب پرتو لیزر از سطوح صاف نیز میتواند خطرناک باشد.
- استفاده از پوشش محافظ: در صورت لزوم، از پوشش محافظ برای پوست استفاده کنید.
- اطمینان از ایمن بودن محیط کار: اطمینان حاصل کنید که محیط کار عاری از هرگونه مواد قابل احتراق است.
- آموزش ایمنی: قبل از کار با لیزر نئون، آموزشهای لازم در مورد ایمنی لیزر را ببینید.
- رعایت دستورالعملهای سازنده: همیشه دستورالعملهای سازنده دستگاه لیزر را به دقت مطالعه و اجرا کنید.
- تعمیرات و نگهداری: تعمیرات و نگهداری دستگاه لیزر را به افراد متخصص بسپارید.
- علامتگذاری مناطق خطرناک: مناطق خطرناک را با علائم هشداردهنده مشخص کنید.
- استفاده از تجهیزات حفاظتی: در صورت لزوم از تجهیزات حفاظتی مانند پردههای محافظ استفاده کنید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت و خرید گازهای نئون، هلیوم و میکس He-Ne با شرکت سپهر گاز کاویان – آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد و دارنده گواهینامه ایزو 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران – تماس بگیرید.
بدون دیدگاه