خطرات و ایمنی گاز متان

خطرات و ایمنی گاز متان یکی از موضوعات بسیار مهم در خصوص این نوع گاز است که باید آن‌ها را به صورت کامل بدانیم.

خطرات و ایمنی گاز متان چیست؟

در انگلیسی به آن Methane گفته میشود دارای فرمول شیمیایی CH4 است. در خانواده آلکانها قرار دارد و ساده ترین هیدروکربن به شمار می آید.

این گاز از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است و ساختاری چهار وجهی دارد. در آن 4 پیوند کوالانسی یگانه وجود دارد. اتم کربن در آن در مرکزقرار دارد و اطراف آن اتم های هیدروژن قرار گرفته اند.هنگام کار با گاز متان باید نکات ایمنی گاز متان را رعایت کرد.هنگام کار با گاز متان باید نکات ایمنی گاز متان را رعایت کرد.

ویژگی های منحصر به فرد

در دمای اتاق و زمانی که شرایط استاندارد است (STP) یک گاز بی بو و بی رنگ است و چگالی کمتری از هوا دارد و میتوان گفت جزو اولین هیدروکربن های اشباع شده هستند ( تمامی پیوند های آن از نوع یگانه هستند).

متان را از تجزیه و فساد مواد آلی و بقایای گیاهان بدست می آورند به همین دلیل است که در برخی از مقالات از آن بعنوان گاز مرداب نیز یاد میکنند.

CH4 یکی از اصلی ترین اجزای گاز طبیعی است. قبلا گفته شد که در گاز طبیعی اجزای زیادی از جمله متان، هلیوم، نیتروژن و … وجود دارد.

این گاز براحتی میتواند با اکسیژن موجود در هوا ترکیب شده و بسوزد و آب ودی اکسید کربن تولید کند. هنگام سوختن دارای شعله آبی بسیار داغی است. نقطه ذوب و جوش آن به ترتیب۱۸۲- و ۱۶۱٫۵- درجه سلسیوس است. متان علاوه بر حالت گازی میتواند به حالت مایع نیز در بیاید که در اینصورت وزنی سبکتر از آب دارد چگالی آن به تقریب برابر 4 میباشد.هنگام کار با گاز متان باید نکات ایمنی گاز متان را رعایت کرد.

گاز متان در کجا وجود دارد؟

قبلتر گفته شد که بیشترین سهم از گاز طبیعی متعلق به این گاز است و از بقایای گیاهان نیز میتوان آن را تهیه نمود، علاوه بر موارد گفته شده در جو نیز وجود دارد که به آن متان اتمسفری میگویند. میتوان گفت که یکی از گازهای قوی گلخانه ای به شمار می آید و میزان غلظت آن در هوا بستگی به مکان و تغییرات اقلیم دارد.

در گذشته (حدود 3.5 میلیارد سال پیش) مقدار این گاز در جو اتمسفر 1000 برابر از مقدار کنونی بود. فعالیت های آتشفشانی اولین وارد کننده این گاز به جو بودند و در همین دوران بود که حیات بر روی زمین امکان پذیر شد. در همین بین باکتری هایی بوجود آمدند که هیدروژن و دی اکسید کربن را به CH4 و H2O تبدیل میکردند و به اینصورت بود که باز هم بر مقدار این گاز در اتمسفر افزوده شد. گفتنی است که این گاز مدت بیشتر و با غلظت بیشتری نسبت به الان در جو باقی می ماند.

از آنجایی که متان و اکسیژن با یکدیگر وارد واکنش و باعث سوختن آن میشود با افزایش غلظت اکسیژن مقدار کمتری از این گاز در جو باقی می ماند.هنگام کار با گاز متان باید نکات ایمنی گاز متان را رعایت کرد.

خطرات گاز متان

اثر سمی ندارد ولی به دلیل اینکه براحتی در حضور اکسیژن میسوزد یگ گاز مشتعل شونده است و به همین علت در دسته گازهای خطرناک قرار میگیرد. در هر صورت بهتر است کسانی که با آن سروکار دارند هشدارهای ایمنی و حفاظتی را رعایت کنند.

1-همانطور که گفته شد این گاز کشنده نیست ولی اگر در محیط غلظت آن از حد مجاز افزایش یابد، از ورود اکسیژن به بدن جلوگیری میکند و میتواند باعث خفگی شود.

2-میدانیم که این گاز براحتی با اکسیژن هوا ترکیب شده و مشتعل میگردد بنابراین اگر غلظت اکسیژن در حضور متان افزایش یابد امکان انفجار وجود دارد.

3-در صورت مسمومیت با این گاز شخص دارای علائمی مانند مشکلات در بینایی و گفتار، از دست دادن حافظه و فراموشی، سردرد و خفگی میشود.

4-اثر گلخانه‌ای: این گاز بیشترین تأثیر را در افزایش اثر گلخانه‌ای دارد. این گاز توانایی بسیار بالایی در جذب انرژی خورشیدی دارد و برای ایجاد گرما در جو زمین مسئول است. افزایش غلظت گاز متان می‌تواند منجر به گرم شدن جهان و تغییرات آب و هوایی ناخواسته شود.

5-اثر گلخانه‌ای: این گاز بیشترین تأثیر را در افزایش اثر گلخانه‌ای دارد. این گاز توانایی بسیار بالایی در جذب انرژی خورشیدی دارد و برای ایجاد گرما در جو زمین مسئول است. افزایش غلظت گاز متان می‌تواند منجر به گرم شدن جهان و تغییرات آب و هوایی ناخواسته شود.

6-آلودگی هوا:متان به عنوان یک آلاینده هوا نیز عمل می‌کند. در صنعت و کشاورزی، گاز متان به طور غیرمستقیم توسط فرآیندهای مختلف مانند بوی‌دهنده‌ها، فاضلاب‌ها، زباله‌ها و گاوها تولید می‌شود. این موارد می‌توانند باعث کاهش کیفیت هوا و ایجاد مشکلات تنفسی در افراد شوند.

7-انفجار در ساختمان‌ها: می‌تواند در سیستم‌های گاز شهری یا تجهیزات گازی در ساختمان‌ها تجمع یا نشت کند. این موضوع باعث افزایش خطر انفجار و آتش سوزی در ساختمان‌ها می‌شود.

8-آسیب به جانوران و گیاهان: گاز متان در صورت نشت از معادن ذخیره شده و تجزیه آلودگی آلی، می‌تواند به جریان‌های آبی و خاک نفوذ کرده و به آب‌های زیرزمینی و خاک آسیب برساند. این موضوع می‌تواند منجر به مرگ حیوانات آبزی، کاهش تولیدات کشاورزی و آسیب به بوم‌شناسی و گیاهان شود.

با توجه به اثرات منفی گاز متان، کاهش تولید، نشت و انتشار آن می‌تواند مفید باشد. استفاده از فناوری‌ها و روش‌های بهبود مدیریت زباله‌ها، کنترل نشت گاز در معادن و تجزیه آلودگی آلی، و ترویج منابع انرژی پایدار باعث کاهش خطرات محتمل مرتبط با گاز متان خواهد شد.

نکات ایمنی گاز متان

این گاز به صورت فشرده درون سیلندر ذخیره میشود دقت کنید که باید به دور از نور خورشید قرار بگیرد و همچنین محیط دارای تهویه باشد. حتما دقت داشته باشید اگر در محیط بسته آزمایشگاهی با این گاز سروکار دارید نکات ایمنی را جدی بگیرید زیرا ممکن است این گاز باعث انفجار گردد.هنگام کار با گاز متان باید نکات ایمنی گاز متان را رعایت کرد.

اگر کسی دچار مسمومیت با CH4 شد سریعا به محیط آزاد برده و در صورت نیاز تنفس مصنوعی دهید و قلب و ریه را احیاء کنید.

سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

اگر انفجار اتفاق افتاد و سیلندرهای حاوی این گاز منفجر شدند میتوانید از از دی اکسید کربن و آب برای اطفاء حریق استفاده کنید.

اگر با مایع این ترکیب تماس پیدا کردید مخصوصا در صورت تماس با چشم سریعا محل تماس را با آب ولرم شستشو دهید.

باید در محیط آزمایشگاه سنسور وجود داشته باشد تا در صورت بروز نشتی این گاز، پرسنل را مطلع سازد و همینطور در صورت وجود نشتی سریعا شیر گاز را ببندید و علت را بررسی کنید مطمئن شوید که گاز در حال خروج از محیط بسته است.هنگام کار با گاز متان باید نکات ایمنی گاز متان را رعایت کرد.

اثر گلخانه ای و خطرات گاز متان

این گاز یکی از گازهای گلخانه‌ای است که به صورت طبیعی در فرایندهای زیستی و زمین شناخته شده است. این گاز در معادن ذخیره شده و همچنین در فرایندهایی مانند تجزیه آلودگی آلی و تخریب طبیعی مواد آلی تولید می‌شود. گاز متان به دلیل خصوصیات خود، به عنوان یک گاز گلخانه‌ای بسیار قوی تلقی می‌شود.

این گاز را در دسته تمیز ترین سوخت هیدروکربنی قرار میدهند اگر این گاز به صورت مستقیم از اتمسفر آزاد شود در منتشر شدن گازهای گلخانه ای دخیل است. حجم این گاز در جهان بسیار کمتر از دی اکسید کربن است با این وجود در به دام انداختن گرما توانایی بیشتری دارد.هنگام کار با گاز متان باید نکات ایمنی گاز متان را رعایت کرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر و تهیه این نوع گاز با شماره‌های موجود در سایت سپهر گاز کاویان تماس بگیرید.

مطالعه بیشتر | تفاوت گاز متان و گاز بوتان