سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص وترکیبی دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.جهت خرید گازهای خالص و ترکیبی تماس بگیرید.02146835980 – 09128699025
گاز کربن دی اکسید چیست
گاز دی‌اکسید کربن (CO₂) یک ترکیب شیمیایی متشکل از یک اتم کربن و دو اتم اکسیژن است. این گاز بی‌رنگ، بی‌بو و غیر قابل اشتعال است و در دما و فشار استاندارد به صورت گازی شکل وجود دارد.
گازهای تنفسی
هنگام دم، هوای محیط وارد بدن و سپس وارد ریه‌ها میشود که عمدتاً شامل نیتروژن (حدود 78%)، اکسیژن (حدود 21%)، مقدار کمی آرگون (0.93%) و دی‌اکسید کربن (0.04%) است. این ترکیب، اکسیژن مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.
در بازدم، ترکیب گازها تغییر می‌کند. بدن اکسیژن را مصرف کرده و در عوض مقدار دی‌اکسید کربن افزایش می‌یابد. بنابراین، هوای بازدمی دارای حدود 16% اکسیژن و 4% دی‌اکسید کربن است. همچنین مقدار زیادی بخار آب نیز در بازدم وجود دارد که باعث خروج رطوبت از بدن میشود.
اکسیژن برای تولید انرژی در سلول‌ها در بدن استفاده میشود، در حالی که در بدن دی‌اکسید کربن به عنوان محصول جانبی متابولیسم از طریق بازدم دفع میشود. نیتروژن وارد بدن میشود اما در فرآیندهای زیستی نقشی ندارد و تقریباً بدون تغییر دفع میشود. سطح دی‌اکسید کربن در خون نقش مهمی در تنظیم سرعت و عمق تنفس دارد، زیرا افزایش آن باعث تحریک مغز برای افزایش نرخ تنفس میشود.
ویژگی ها
بی‌رنگ و بی‌بو است و در شرایط معمولی به صورت گاز وجود دارد.
چگالی بیشتری نسبت به هوا دارد (حدود 1.5 برابر سنگین‌تر از هوا است).
غیر قابل اشتعال است و به عنوان یک عامل خفه‌کننده در خاموش‌کننده‌های آتش استفاده میشود.
در آب حل میشود و اسید کربنیک (H₂CO₃) ضعیفی تشکیل می‌دهد.
در دمای78.5- درجه سانتی‌گراد به شکل یخ خشک تبدیل میشود که بدون ذوب شدن، مستقیماً تصعید می‌کند.
به عنوان یک گاز گلخانه‌ای عمل می‌کند و در افزایش دمای زمین نقش دارد.
در تنفس سلولی و فتوسنتز گیاهان نقش حیاتی دارد؛ گیاهان آن را جذب کرده و اکسیژن تولید می‌کنند.
به صورت طبیعی در جو زمین وجود دارد اما فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی، سطح آن را افزایش داده است.
در فشار بالا و دمای پایین به مایع تبدیل میشود و در سیلندرهای تحت فشار ذخیره می‌گردد.
در برخی صنایع مانند تولید نوشابه‌های گازدار، جوشکاری، پزشکی و کشاورزی استفاده میشود.
نقش کربن دی اکسید در بدن
محصول متابولیسم سلولی
هنگام تولید انرژی، سلول‌ها اکسیژن مصرف کرده و دی‌اکسید کربن به عنوان یک ماده زائد تولید میشود.
این گاز از طریق خون به ریه‌ها منتقل شده و با بازدم دفع میشود.
تنظیم PH خون
CO₂ در خون حل شده و اسید کربنیک (H₂CO₃) تشکیل می‌دهد که می‌تواند به بی‌کربنات (HCO₃⁻) و یون هیدروژن (H⁺) تجزیه شود.
این تعادل باعث تنظیم pH خون و جلوگیری از اسیدی یا قلیایی شدن بیش از حد آن میشود.
تحریک مراکز تنفسی در مغز
افزایش میزان CO₂ در خون باعث تحریک مراکز کنترل تنفس در مغز (مدولا اوبلانگاتا) شده و نرخ تنفس را افزایش می‌دهد.
کاهش CO₂ (مثلاً در تنفس سریع و عمیق) می‌تواند باعث کاهش فعالیت تنفسی و حتی سرگیجه یا بیهوشی شود.
گشادکنندگی عروق خونی در بدن
افزایش سطح CO₂ در خون باعث اتساع عروق خونی شده و جریان خون را افزایش می‌دهد.
این خاصیت در برخی شرایط پزشکی مانند کنترل فشار خون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها اهمیت دارد.
نقش در تعادل اسید و باز بدن
سیستم بافری بی‌کربنات – اسید کربنیک از تغییرات شدید pH خون جلوگیری کرده و در تنظیم محیط داخلی بدن نقش دارد.
کمک به انتقال اکسیژن در خون
افزایش CO₂ در بافت‌ها موجب کاهش میل هموگلوبین به اکسیژن شده و آزادسازی اکسیژن را برای سلول‌ها تسهیل می‌کند (اثر بور).
کاربرد در پزشکی
در جراحی لاپاروسکوپی
از گاز CO₂ برای متورم کردن شکم در جراحی‌های کم‌تهاجمی مانند لاپاروسکوپی استفاده میشود.
این کار به جراح کمک می‌کند که دید بهتری از اندام‌های داخلی داشته باشد و فضای کافی برای ابزارهای جراحی ایجاد شود.
بیهوشی و تنظیم تنفس
مخلوط‌های گازی حاوی CO₂ در برخی موارد برای تحریک تنفس در بیماران بیهوش‌شده یا افرادی که دچار ایست تنفسی هستند، استفاده میشود.
درمان مشکلات تنفسی(تست های عملکرد ریوی)
CO₂ در آزمایش‌های عملکرد ریه (PFTs) برای بررسی ظرفیت تبادل گازها در ریه استفاده میشود.
برای بررسی بیماری‌هایی مانند COPD و آسم به کار می‌رود.
درمان مشکلات پوستی و زیبایی(کربوکسی تراپی)
تزریق CO₂ زیر پوست باعث افزایش جریان خون و تحریک تولید کلاژن میشود.
برای درمان سلولیت، ترک‌های پوستی، چروک و تیرگی زیر چشم استفاده میشود.
بهبود زخم ها و مشکلات گردش خون بدن
گاز CO₂ می‌تواند در درمان زخم‌های دیابتی و مشکلات عروقی به‌کار رود، زیرا با افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها، ترمیم زخم را تسریع می‌کند.
استفاده در دستگاه های پزشکی و تصویربرداری
در برخی موارد، CO₂ به‌عنوان ماده کنتراست در تصویربرداری پزشکی مانند آنژیوگرافی استفاده میشود.
در حوضچه‌های گاز CO₂ برای بهبود عملکرد مغز و افزایش اکسیژن‌رسانی نیز بررسی‌هایی انجام شده است.
ایمنی و خطرات
خطرات برای سلامتی
خفگی و کاهش اکسیژن
CO₂ به طور مستقیم سمی نیست اما اگر در محیطی با غلظت بالا جایگزین اکسیژن شود، باعث خفگی میشود.
در فضاهای بسته یا کم‌تهویه، مانند معادن، مخازن یا چاه‌ها، می‌تواند خطرناک باشد.
اثرات بر دستگاه تنفسی و عصبی
غلظت 1-2%: افزایش تنفس و احساس گرما
غلظت 3-5%: سرگیجه، سردرد، افزایش ضربان قلب
غلظت بالای 8-10%: بیهوشی، اختلال تنفسی و در موارد شدید مرگ
اسیدوز تنفسی
اگر CO₂ بیش از حد در خون تجمع یابد، تعادل pH را مختل کرده و باعث اسیدوز تنفسی (کاهش pH خون) میشود.
این وضعیت می‌تواند عملکرد مغز و قلب را مختل کند.
خطرات فیزیکی
یخ‌زدگی در تماس با یخ خشک یا CO₂ مایع
CO₂ مایع یا یخ خشک می‌تواند در صورت تماس با پوست باعث سوختگی سرما و آسیب‌های بافتی شود.
افزایش فشار در سیلندرهای تحت فشار
در دماهای بالا، سیلندرهای حاوی CO₂ می‌توانند منبسط شده و حتی منفجر شوند.
باید در دمای مناسب نگهداری شوند و از ضربه یا افتادن محافظت شوند.
پیشگیری و اقدامات ایمنی
تهویه مناسب
در فضاهای بسته که CO₂ تولید یا ذخیره میشود، باید تهویه قوی نصب شود.
استفاده از سنسورهای گاز CO₂ برای جلوگیری از تجمع بیش از حد ضروری است.
استفاده از ماسک اکسیژن در مواجه با غلظت بالا
در محیط‌هایی که احتمال افزایش سطح CO₂ وجود دارد، استفاده از سیستم‌های تأمین هوای مستقل ضروری است.
حمل و نگهداری ایمن
سیلندرهای CO₂ باید به‌صورت عمودی نگهداری شده و از ضربه و گرمای شدید دور باشند.
از شیرهای اطمینان برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار استفاده شود.
پرهیز از تماس مستقیم با یخ خشک
در حمل و نقل یخ خشک، باید از دستکش عایق و عینک ایمنی استفاده شود تا از سوختگی سرما جلوگیری شود.
نحوه خرید کربن دی اکسید و دریافت بار
در اینجا به طور کلی مراحل خرید این گاز و دریافت بار را شرح می دهیم:
برای خرید این گاز شما میتوانید بعد از انتخاب نوع گرید دی اکسید کربن و حجم مورد نیاز خود از طریق شماره های 02146835980 – 09128699025 با کارشناسان فروش ما تماس حاصل فرمایید . در صورت تایید کالا موارد درخواستی شما در کمترین زمان ممکن به شما مشتریان عزیز تحویل داده میشود.
برای دریافت بار میتوانید بعد از هماهنگی با باربری های معتبر سفارش خود را درب کارخانه سپهر گاز کاویان تحویل بگیرید.
بدون دیدگاه