گاز یا در حالت عادی، مایع هگزان (Hexane) یکی از ترکیبات هیدروکربنی اشباع با فرمول شیمیایی C₆H₁₄ است که در دسته‌ی آلکان‌ها قرار می‌گیرد. این ترکیب از شش اتم کربن و چهارده اتم هیدروژن تشکیل شده و به‌صورت بی‌رنگ، با بوی مشخص بنزینی و فرّار شناخته می‌شود. هگزان از تقطیر نفت خام در فرآیند پالایش حاصل شده و بخش مهمی از برش‌های سبک هیدروکربنی به‌شمار می‌رود.
در دمای معمولی، هگزان به‌صورت مایع است اما در بسیاری از کاربردهای تحقیقاتی و صنعتی به‌صورت مخلوط گازی Hexane در نیتروژن یا هوا نیز عرضه می‌شود. این گاز ترکیبی در صنایع پتروشیمی، محیط‌زیست، سنجش آلاینده‌ها و کالیبراسیون دستگاه‌های GC و VOC Analyzer نقشی کلیدی دارد.
در آزمایشگاه‌ها، ترکیب گازی هگزان به‌دلیل فرّار بودن بالا و ویژگی‌های مولکولی پایدار، برای کالیبراسیون سنسورهای گاز، کروماتوگرافی گازی (GC) و تحلیل ترکیبات آلی فرّار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی هگزان
| ویژگی | مقدار تقریبی |
|---|---|
| فرمول شیمیایی | C₆H₁₄ |
| جرم مولکولی | 86.18 g/mol |
| حالت فیزیکی در دمای محیط | مایع بی‌رنگ |
| نقطه جوش | 68.7°C |
| نقطه انجماد | -95°C |
| چگالی | 0.66 g/cm³ |
| فشار بخار (در 25°C) | حدود 150 mmHg |
| اشتعال‌پذیری | بسیار بالا |
هگزان از نظر شیمیایی ماده‌ای بسیار فرّار و قابل اشتعال است، بنابراین هنگام استفاده از آن باید سیستم‌های تهویه و ایمنی مناسب به‌کار گرفته شود.
مخلوط گازی هگزان و کاربرد آن در کالیبراسیون
مخلوط گازی هگزان (Hexane Gas Mixture) معمولاً از ترکیب درصدهای مشخصی از بخار Hexane در گازهای بالانس مانند نیتروژن (N₂) یا هوا (Air) تولید می‌شود. این نوع مخلوط‌ها کاربرد گسترده‌ای در آزمایشگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع نفت و گاز دارند.
کاربردهای اصلی مخلوط گازی هگزان عبارت‌اند از:
کالیبراسیون دستگاه‌های GC-FID:
گاز هگزان یکی از ترکیبات مرجع در کالیبراسیون آشکارساز شعله‌ای (FID) در کروماتوگرافی گازی است و برای تعیین خلوص نمونه‌ها و صحت عملکرد دستگاه استفاده می‌شود.
کالیبراسیون دتکتورهای VOC و PID:
در صنایع محیط‌زیستی و ایمنی شغلی، سنسورهایی برای اندازه‌گیری ترکیبات آلی فرّار (Volatile Organic Compounds) استفاده می‌شوند. Hexane یکی از گازهای استاندارد برای آزمون و کالیبراسیون این دتکتورها است.
تحقیقات در حوزه کیفیت سوخت و بنزین:
هگزان به عنوان ترکیب مرجع برای تعیین شاخص‌های کیفی بنزین در آزمایشگاه‌های پالایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تست‌های نشتی و عملکردی در صنایع پتروشیمی:
در تست عملکرد سیستم‌های سوخت‌رسانی و تجهیزات گازی، گاز Hexane به‌صورت ترکیبی با هوا یا نیتروژن تزریق و رفتار سیستم بررسی می‌شود.
نحوه تولید و کنترل کیفیت مخلوط گازی هگزان
تولید مخلوط گازی هگزان نیازمند تجهیزات دقیق و محیط کنترل‌شده است. شرکت‌هایی مانند سپهر گاز کاویان با بهره‌گیری از تجهیزات میکسرهای گازی با دقت بالا و سیستم‌های گواهی‌شده تحت استاندارد ISO 17025 قادر به تولید مخلوط‌های گازی با درصد ترکیب دقیق و انحراف استاندارد بسیار پایین هستند.
در فرآیند تولید، ابتدا مایع هگزان با گاز حامل (مانند نیتروژن) در شرایط دمایی و فشاری مشخص تبخیر و وارد سیستم میکسر می‌شود. میزان فشار جزئی هر گاز توسط مانومتر دقیق و کنترلرهای جریان جرمی (MFC) تنظیم شده و در نهایت، نمونه نهایی تحت آزمون کروماتوگرافی گازی (GC) یا آنالیز FTIR مورد تأیید قرار می‌گیرد.
گواهی آنالیز (Certificate of Analysis) برای هر مخلوط صادر می‌شود که شامل موارد زیر است:
درصد حجمی هر جزء
شماره بچ تولید
تاریخ تولید و تاریخ انقضا
شرایط ذخیره‌سازی
روش آزمون و نام اپراتور تأییدکننده
گاز هگزان در صنایع و پژوهش‌ها
۱. صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی:
هگزان در فرآیندهای تصفیه، شستشو و استخراج به‌عنوان حلال استفاده می‌شود. در ترکیب‌های گازی نیز برای بررسی عملکرد سیستم‌های تبخیری و ترکیب سوخت‌ها به کار می‌رود.
۲. صنایع رنگ، چاپ و لاستیک:
از بخارات Hexane برای آزمایش میزان تبخیر، چسبندگی و مقاومت مواد شیمیایی در برابر هیدروکربن‌ها استفاده می‌شود.
۳. صنایع محیط‌زیستی:
در پایش آلودگی هوا، هگزان یکی از ترکیبات شاخص VOC محسوب می‌شود. استانداردهای EPA از گازهای ترکیبی هگزان برای کالیبراسیون دستگاه‌های GC-MS در ارزیابی آلودگی‌های محیطی بهره می‌برند.
۴. پژوهش‌های دانشگاهی و آزمایشگاهی:
در بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی حوزه شیمی آلی، فیزیک و علوم محیطی از گازهای ترکیبی Hexane برای بررسی رفتار واکنشی هیدروکربن‌ها استفاده می‌شود.
ایمنی در استفاده و نگهداری گاز هگزان
گاز و بخار هگزان بسیار قابل اشتعال است و در غلظت‌های بالا می‌تواند اثرات سمی بر سیستم عصبی انسان داشته باشد. رعایت موارد زیر الزامی است:
نگهداری سیلندر در محیط خنک و دارای تهویه مناسب
جلوگیری از تماس مستقیم با پوست و چشم
عدم استفاده در نزدیکی شعله یا تجهیزات گرم
استفاده از ماسک فیلتردار، عینک ایمنی و دستکش مقاوم به حلال‌ها
در هنگام نشت، تهویه کامل محیط و عدم ایجاد جرقه یا روشن کردن کلید برق
بسته‌بندی و سیلندر گاز هگزان
مخلوط گازی Hexane معمولاً در سیلندرهای آلومینیومی یا فولادی با حجم‌های ۵ تا ۵۰ لیتری عرضه می‌شود. فشار شارژ معمولاً بین 50 تا 150 بار بسته به نوع ترکیب تنظیم می‌شود. هر سیلندر دارای برچسب مشخصات فنی، تاریخ پرشدن، کد رهگیری و شماره گواهی آزمون هیدرواستاتیک است.
شرکت سپهر گاز کاویان، به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان معتبر گازهای ترکیبی در کشور، تمامی سیلندرهای گاز Hexane خود را قبل از شارژ، تحت تست نشت و هیدرواستاتیک قرار داده و با سیستم پلمب ایمن تحویل مشتری می‌دهد.
خرید و فروش مخلوط گاز هگزان در سپهر گاز کاویان
سپهر گاز کاویان یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه تولید، آنالیز و فروش مخلوط‌های گازی با استاندارد ISO 17025 است. این مجموعه با بهره‌گیری از کارشناسان فنی، تجهیزات دقیق و مواد اولیه با خلوص بالا، توانایی تولید مخلوط‌های گازی هگزان در غلظت‌های مختلف (از ppm تا درصد حجمی) را دارد.
خدمات ارائه‌شده شامل:
تولید گازهای ترکیبی Hexane با ترکیب سفارشی
صدور گواهی آنالیز (COA) معتبر
بسته‌بندی در سیلندرهای ایمن و آزموده
امکان ارسال به سراسر کشور
ارائه مشاوره فنی جهت انتخاب ترکیب مناسب برای هر دستگاه
سپهر گاز کاویان با دارا بودن آزمایشگاه پیشرفته و تجهیزات کالیبراسیون گاز، توانایی تأمین گازهای استاندارد VOC از جمله هگزان، بنزن، تولوئن و زایلن (BTX Series) را دارد.
عوامل مؤثر بر قیمت گاز هگزان و مخلوط‌های آن
قیمت گاز یا مخلوط Hexane به چند عامل اصلی بستگی دارد:
درصد ترکیب و خلوص گاز:
هرچه درصد خلوص بالاتر باشد، فرآیند تولید و کنترل کیفیت دقیق‌تر و در نتیجه هزینه بالاتر خواهد بود.
نوع گاز بالانس:
استفاده از گاز نیتروژن یا هوا با خلوص متفاوت می‌تواند بر قیمت نهایی تأثیر بگذارد.
نوع سیلندر و حجم آن:
سیلندرهای آلومینیومی یا فولادی دارای قیمت متفاوت هستند. همچنین حجم سیلندر (۵ لیتری یا ۵۰ لیتری) عامل مهمی در قیمت‌گذاری است.
هزینه آزمون و گواهی آنالیز:
گازهایی که همراه با COA و گواهی ISO17025 عرضه می‌شوند، ارزش و هزینه بالاتری دارند.
خدمات جانبی مانند حمل، پلمب و بیمه حمل:
بسته به فاصله ارسال، هزینه‌های لجستیکی نیز بر قیمت نهایی تأثیرگذار است.
مزایای خرید از سپهر گاز کاویان
تولید مطابق استاندارد ISO 17025 و ISO 9001
ارائه گازهای ترکیبی با دقت بالا و خطای کمتر از ۱٪
پشتیبانی فنی و مشاوره تخصصی رایگان
تحویل سریع به سراسر کشور
ارائه خدمات شارژ مجدد سیلندرهای Hexane
انجام آزمون هیدرواستاتیک و تأیید ایمنی سیلندرها
آدرس دفتر فروش:
تهران، شهرستان قدس، شهرک ابریشم، بلوار تولیدگران، ساختمان یاس، واحد ۳
کارخانه: استان البرز، شهرستان نظرآباد، شهرک صنعتی سپهر، بلوار کارآفرین، خیابان آذر غربی، پلاک ۱۱
شماره تماس: ۰۲۱-۴۶۸۳۵۹۸۰ و ۰۲۱-۴۶۸۳۷۰۷۲
ایمیل: sale@kaviangas.com
| info@kaviangas.com
وب‌سایت: www.kaviangas.com
بدون دیدگاه