بازار گاز صنعتی و گاز آزمایشگاهی در ایران

بازار گاز صنعتی و گاز آزمایشگاهی در ایران موضوع محتوای ما در این مطلب از سپهر گاز کاویان می‌باشد.

بازار گاز صنعتی و گاز آزمایشگاهی در ایران چگونه است؟

در ابتدای این مقاله به بررسی تاریخچه بازار گاز صنعتی و آزمایشگاهی در ایران میپردازیم که به سال 1946 میلادی بازمی گردد، زمانیکه صنعت در ایران به شکل مدرن خود درآمده بود. اولین گازهایی که در ایران تولید شد گاز اکسیژن و نیتروژن بوده است.

گفتنی است که امروزه تعداد کمی از گازهای تخصصی در ایران تولید می شود و اکثر گازهای تخصصی وارداتی هستند.

توانایی تولید گاز در ایران محدود به یک سری از گرید ها میباشد و بسیاری از گازهای گرید بالا وارداتی میباشند.

میعانات گازی: اکسیژن، آرگون، نیتروژن، دی اکسید کربن، نیتروس اکساید

تعدادی از هیدروکربن ها نظیر اتیلن، پروپان، پروپیلن و… نیز توسط پتروشیمی ها تولید میشود که مصرف صنعتی دارند و فروش آنها در بورس انجام می شود.

به غیر از موارد فوق مخلوط های گازی آزمایشگاهی حدود 10سال است که در ایران تولید می شود. تعداد محدودی از شرکتها هستند. (حدود 10شرکت) که مخلوط گازی تولید می نمایندو لازم به ذکر است صرفا 2 شرکت دارای استاندارد ISO17025 هستند ازاستاندارد استان تهران در این زمینه نیز محدودیت هایی وجود دارد. مخلوط های گازی در رنج ppbدر ایران تولید نمی شود وهمچنین اگر تعداد عناصر یک مخلوط گازی زیاد باشد تولید آن با مشکل مواجه می شود.

یک مسئله دیگر نیز آنالیز مخلوط های گازی می باشد که بیشتر این شرکتها خودشان امکان آنالیز محصول را ندارند و این آنالیز توسط یک شرکت ثالث دولتی انجام می شود اما گفتنی است که شرکت سپهر گاز کاویان آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد است و دارای گواهینامه ISO17025 میباشد همچنین این شرکت تمام گاز های تولید شده را آنالیز میکند و به همراه گواهینامه معتبر به مشتریان گرامی ارائه میدهد.

معمولا بیشت گازهای آزمایشگاهی خلوص بالا در ایران وارد می شود.عوامل مختلفی بر بازار گاز صنعتی و آزمایشگاهی تاثیر می گذارد.

کشورهایی که تأمین کننده گازهای تخصصی و خلوص بالا در ایران می باشند شامل: امارات، قطر، چین، اندونزی، هند، آلمان ، اتریش، ایتالیا، هلند ، انگلیس و ترکیه می باشند که با وجود تحریم ها به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به ایران کالا صادر می کنند.

گازهایی که به ایران وارد می شوند شامل گازهای خالص تا گرید 6، هلیوم مایع، گازهای مورد استفاده در صنایع الکتریکی و برقی شامل SF6, Ze, Ne, Kr ( که بیشتر از چین وارد می شوند) ، گازهای سرمایشی، گازهایی که در پروژه تولید شیشه استفاده می شود مثل SO2, SiH4 .

شایان ذکر است بازار مصرف گازهای صنعتی و گاز های ترکیبی آزمایشگاهی در ایران بازار بزرگی می باشد زیرا در ایران صنایع مختلفی وجود دارد و همینطور به خاطر وسعت صنعت نفت در ایران مقدار زیادی از این محصولات مورد استفاده می باشد.

در ایران حدود 73 پتروشیمی،32 پالایشگاه نفت وگاز وجود دارد که مقدار زیادی گازهای صنعتی و آزمایشگاهی مصرف می کنند.

علاوه بر این بازار گاز صنعتی و آزمایشگاهی، صنایع زیر در ایران مصرف کننده گازهای تخصصی و آزمایشگاهی و صنعتی می باشند:

صنایع: غذایی، سیمان، شیشه، برق، فولاد، تجهیزات آزمایشگاهی، پزشکی، دخانیات، شیمیایی، داروسازی، کشاورزی

در رابطه با گازهای پر مصرف خلوص بالایی که در ایران وارد می شوند باید گفت که این گاز ها شامل هیدروژن، آرگون، هلیوم و نیتروژن گرید 6 می باشد.

علاوه بر اینها گفتنی است که پرمصرف ترین گاز هلیوم 5 می باشد که بیشتر به عنوان گاز حامل دستگاه کروماتوگرافی گازی مورد استفاده قرار می گیرد.

در 2 سال گذشته بازار بزرگی برای هلیوم بادکنک و بالن ایجاد شد ولی با افزایش قیمت هلیوم تعداد آن بسیار کاهش پیدا کرد.

طی سال گذشته حدود 30٫000 سیلندر 50 لیتری هلیوم وارد ایران شده که این مقدار هلیوم از کشورهای چین، اندونزی، قطر، امارات و ترکیه وارد ایران می شوند.

صنعت گازهای آزمایشگاهی در 50 سال گذشته در ایران به علت تحریم های بین المللی رشد چشمگیری نداشته. چاه های نفت و گاز ایران در حوزه منابع پارس جنوبی دارای منابع عظیمی از هلیوم می باشد که به علت ضعف تکنولوژی ایران امکان استخراج آنرا ندارد این مخازن به صورت مشترک با قطر هستند که کشور قطر چندین سال است که از این مخازن بهره برداری می کند.

کشور عزیزمان ایران از آنجایی که دارای بازار بزرگ مصرف میباشد دارای پتانسیل بزرگی برای سرمایه گذاری است ولی به علت ریسک های سیاسی این کار کمتر اتفاق میافتد.

سرمایه گذاری در حوزه حمل و نقل میعانات گازی

یکی از نقاط ضعف بازار گاز در ایران عدم رعایت استانداردهای موجود می باشد. استانداردهایی که رعایت نمی شوند شامل حمل و نقل، نگهداری سیلندرها، رنگ سیلندرها و شیر سیلندرها می باشد ناوگان فرسوده حمل و نقل میعانات گازی نقطه ضعف دوم می باشد اگر بخواهیم به نقاط قوت بازار گاز در ایران اشاره کنیم می توان به قیمت و کیفیت مناسب گازهای مایع آرگون، نیتروژن و دی اکسید کربن و مخصوصاً نیتروس اکساید اشاره کرد و همچنین مخازن CNG که با کیفیت بالا در ایران تولید می شود.

لازم به ذکر است طی سال گذشته انجمن گازهای فشرده در تهران تأسیس شد که فعالیت اصلی آن آموزش در زمینه گازهای فشرده و اجرایی شدن استانداردهای موجود در صنعت گازهای فشرده می باشد.

امید زیادی است که این انجمن بتواند باعث ارتقاء سطح کیفی محصولات و همینطور ارتقاء سطح دانش شاغلین صنعت گازهای فشرده شود.