سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص وترکیبی دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.جهت خرید گازهای خالص و ترکیبی تماس بگیرید.02146837072 – 09033158778
در دنیای امروز، حفاظت از محیط زیست و ارتقاء ایمنی صنایع به یکی از مهمترین اولویتهای جهانی بدل شده است. یکی از راهکارهای کلیدی در این زمینه، نظارت دقیق بر گازهای خروجی از سیستمهای احتراق، بهویژه گاز دودکش، میباشد. گاز دودکش حاوی ترکیبات مختلفی است که ممکن است خطرناک، سمی یا آلاینده باشند؛ از جمله مهمترین این ترکیبات، گاز مونواکسید کربن (CO) است که بدون رنگ، بو و طعم بوده و به شدت برای انسان مضر میباشد. در این مقاله، به بررسی کامل آزمون گاز دودکش و آنالیز گاز ترکیبی CO پرداخته میشود و اهمیت این آزمون، تجهیزات مورد استفاده، روشهای نمونهبرداری، تکنیکهای تجزیه و تحلیل و همچنین استانداردها و گواهینامههای مربوطه مورد بحث قرار میگیرند.
اهمیت آزمون گاز دودکش
گازهای حاصل از احتراق سوختهای فسیلی در بویلرها، کورهها، دیگهای بخار و سیستمهای گرمایشی میتوانند حامل آلایندههای خطرناکی باشند. در این میان، گاز مونواکسید کربن یکی از ترکیبات حیاتی در آنالیز گاز دودکش به شمار میرود. این گاز در صورت عدم سوختن کامل سوخت تولید میشود و حضور بیش از حد آن میتواند نشانهای از احتراق ناقص، نقص در عملکرد مشعل یا تهویه نامناسب باشد. از سوی دیگر، وجود بیش از حد گاز CO در محیطهای صنعتی یا خانگی میتواند تهدیدی جدی برای سلامت کارکنان و ساکنین محسوب شود. بنابراین، انجام آزمونهای منظم برای اندازهگیری دقیق غلظت گازهای دودکش و شناسایی خطرات احتمالی، امری ضروری و اجتنابناپذیر است.
تجهیزات مورد استفاده در آزمون گاز دودکش
برای انجام آزمون گاز دودکش، ابزارها و دستگاههای مختلفی بهکار گرفته میشوند که هر یک دارای عملکرد خاصی در جمعآوری نمونه، تجزیهوتحلیل و ثبت دادهها میباشند. از جمله تجهیزات پرکاربرد در این حوزه میتوان به آنالایزر گاز دودکش، پراب نمونهبرداری مقاوم در برابر حرارت، پمپ نمونهبرداری، دستگاه مانیتورینگ گازهای احتراقی، و تجهیزاتی نظیر لولههای جاذب یا کیسههای نمونهبرداری اشاره کرد. دستگاه آنالایزر گاز دودکش معمولاً به سنسورهای گازهای O2، CO، NOx، SO2 و HC مجهز است و برخی مدلهای پیشرفتهتر نیز از تکنولوژی مادون قرمز (NDIR) یا سلولهای الکتروشیمیایی برای آنالیز دقیقتر بهره میبرند. این دستگاهها میتوانند اطلاعاتی همچون دمای گاز، میزان هوای اضافی، راندمان احتراق و مقدار گازهای آلاینده را در زمان واقعی ارائه دهند.
روشهای نمونهبرداری از گاز دودکش
یکی از مراحل حیاتی در فرآیند آنالیز گاز دودکش، نمونهبرداری صحیح و اصولی است. بسته به شرایط محل، نوع منبع احتراقی و اهداف آزمون، از روشهای مختلفی برای نمونهبرداری استفاده میشود. در حالت کلی، دو روش اصلی نمونهبرداری وجود دارد: نمونهبرداری لحظهای (spot sampling) و نمونهبرداری پیوسته (continuous sampling). در روش لحظهای، نمونه گاز از نقطه مشخصی در زمان معین برداشت شده و برای آنالیز به آزمایشگاه منتقل میشود. در روش پیوسته، آنالایزر بهطور دائم به دودکش متصل بوده و دادهها را بهصورت لحظهای ثبت میکند. استفاده از پرابهای مقاوم به دما و خوردگی، رعایت شرایط ایزوکینتیک در جمعآوری نمونه، و اطمینان از عدم آلودگی تجهیزات، از جمله نکات کلیدی در تضمین دقت نتایج میباشند.
تکنیکهای آنالیز گاز CO در دودکش
پس از نمونهبرداری، نوبت به آنالیز گاز CO میرسد که میتواند به روشهای مختلفی انجام شود. یکی از دقیقترین روشها، استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) میباشد که به تفکیک اجزای گازی و شناسایی غلظت دقیق CO در میان سایر ترکیبات گازی میپردازد. تکنیک دیگر، آنالیز بر پایه سلولهای الکتروشیمیایی است که در آن واکنش بین گاز و الکترود منجر به تولید جریان الکتریکی متناسب با غلظت گاز میشود.
روش مادون قرمز غیرفعال (NDIR) نیز بهطور گسترده در آنالیز CO کاربرد دارد. در این روش، نور مادون قرمز از میان گاز عبور داده شده و میزان جذب آن برای تعیین مقدار گاز استفاده میشود. هر یک از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند اما برای آزمونهای صنعتی و دقیق، اغلب ترکیبی از آنها یا استفاده از روشهای دارای تأییدیه ISO17025 توصیه میشود.
گواهینامه ISO17025 در آزمون گاز دودکش
گواهینامه ISO/IEC 17025 یکی از معتبرترین استانداردهای بینالمللی برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون است. این استاندارد، الزامات عمومی برای صلاحیت فنی و سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاهها را تعیین میکند. در زمینه آزمون گاز دودکش و آنالیز گاز CO، داشتن این گواهینامه از سوی آزمایشگاه نشاندهنده قابلیت اطمینان بالا در انجام آزمونها، دقت نتایج، پیروی از روشهای استاندارد و کالیبراسیون صحیح تجهیزات است. سازمانهایی که در زمینه بازرسی یا صدور گواهی بهرهبرداری یا زیستمحیطی فعالیت میکنند، غالباً نتایج آزمون گاز دودکش را تنها از آزمایشگاههای دارای گواهینامه ISO17025 معتبر میپذیرند. بنابراین، همکاری با مراکز آزمونی که دارای این گواهینامه هستند، موجب افزایش اعتبار نتایج، کاهش خطاها و اطمینان در تصمیمگیریهای عملیاتی و مدیریتی خواهد شد.

کاربرد نتایج آزمون گاز دودکش در صنایع
اطلاعات حاصل از آنالیز گاز دودکش، کاربردهای گستردهای در حوزههای مختلف صنعتی، تحقیقاتی و ایمنی دارند. در صنایع نیروگاهی، این نتایج به منظور تنظیم بهینه مشعلها و کاهش مصرف سوخت استفاده میشوند. در صنایع شیمیایی و پتروشیمی، کنترل انتشار آلایندهها و رعایت مقررات زیستمحیطی از اهداف اصلی آنالیز گاز دودکش است. در تأسیسات ساختمانی و مسکونی، بهویژه در دیگهای موتورخانه، اندازهگیری CO و بررسی راندمان احتراق به منظور پیشگیری از خطرات ناشی از نشت گاز و مرگ خاموش بسیار حیاتی است. در پروژههای تحقیقاتی نیز دادههای دقیق آزمون گاز دودکش بهعنوان منبع اطلاعاتی جهت بهینهسازی فرآیندها، طراحی سیستمهای احتراق جدید و کاهش اثرات زیستمحیطی مورد استفاده قرار میگیرند.
نقش شرکتهای تخصصی در انجام آزمون گاز دودکش
شرکتهایی مانند سپهر گاز کاویان با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته و کادر متخصص، خدمات آنالیز گاز دودکش را مطابق با استانداردهای جهانی ارائه میدهند. این شرکت با دارا بودن گواهینامه ISO17025 و استفاده از دستگاههای کالیبرهشده، میتواند خدمات دقیق و مطمئنی را در زمینه نمونهبرداری، آزمون و ارائه گواهی آنالیز گاز CO و سایر ترکیبات دودکش ارائه دهد. از دیگر مزایای همکاری با چنین شرکتهایی میتوان به مشاوره تخصصی، آموزش بهرهبرداران، تهیه گزارشهای فنی با قالبهای استاندارد و امکان انجام آزمون در محل اشاره کرد.
آزمون گاز دودکش و آنالیز گاز CO از جنبههای مختلف ایمنی، زیستمحیطی و بهرهوری صنعتی حائز اهمیت فراوان است. با استفاده از تجهیزات دقیق، رعایت روشهای نمونهبرداری استاندارد، بهرهگیری از تکنولوژیهای پیشرفته آنالیز و همکاری با آزمایشگاههای دارای گواهینامه ISO17025 میتوان اطمینان حاصل کرد که سیستمهای احتراق بهدرستی عمل میکنند و میزان انتشار آلایندهها در حد مجاز باقی میماند. در نهایت، این فرآیند نه تنها تضمینی برای ایمنی و سلامت انسانهاست، بلکه گامی مؤثر در جهت توسعه پایدار و کاهش اثرات منفی صنایع بر محیط زیست نیز به شمار میرود.


بدون دیدگاه