آزمون ازت همراه با گواهینامه iso17025 | تعیین خلوص گاز ازت

سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص مانند هلیوم وترکیبی دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.جهت خرید گازهای خالص و ترکیبی تماس بگیرید.02146837072 – 09033158778

از صنایع غذایی و بسته‌بندی گرفته تا صنایع دارویی، الکترونیک، خودروسازی، پزشکی، جوشکاری، متالورژی و حتی هوافضا، ازت به دلایل متعددی از جمله خاصیت خنثی بودن (جلوگیری از واکنش‌های ناخواسته با اکسیژن یا رطوبت)، توانایی ایجاد اتمسفر محافظ، نقطه انجماد پایین (برای کاربردهای برودتی) و سهولت تولید، کاربرد گسترده‌ای دارد.

در این میان، گواهینامه ISO 17025 به عنوان یک استاندارد بین‌المللی که الزامات عمومی برای صلاحیت آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون را تعیین می‌کند، نقش کلیدی در تضمین صلاحیت فنی، اعتبار نتایج و قابلیت ردیابی آزمون‌های مربوط به تعیین خلوص گاز نیتروژن ایفا می‌کند. این گواهینامه اطمینان می‌دهد که آزمایشگاه‌هایی که این استاندارد را دارا هستند، قادر به انجام اندازه‌گیری‌ها و تحلیل‌های دقیق و قابل اعتماد هستند که برای ارزیابی کیفیت و انطباق گاز ازت با مشخصات فنی مورد نیاز، ضروری است.

آزمون گاز نیتروژن (ازت)

آزمون گاز نیتروژن، که به آنالیز ازت نیز گفته می‌شود، مجموعه‌ای از فرآیندها و روش‌های تحلیلی است که به منظور تعیین دقیق میزان نیتروژن موجود در یک نمونه گازی و همچنین شناسایی و کمّی‌سازی ناخالصی‌های احتمالی انجام می‌شود. هدف اصلی این آزمون، اطمینان از انطباق گاز نیتروژن با گریدهای خلوص مختلف (مانند گرید صنعتی، گرید آزمایشگاهی، گرید فوق خالص یا Ultra-high Purity) است که هر کدام نیازمندی‌های خلوص و سطوح مجاز ناخالصی متفاوتی دارند.

روش‌های مختلفی برای این منظور وجود دارد که انتخاب آن‌ها به عواملی چون نوع ناخالصی‌های مورد انتظار، سطح خلوص مورد نیاز، دقت و صحت مورد انتظار، و محدودیت‌های زمانی و هزینه‌ای بستگی دارد. برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین این روش‌ها عبارتند از:

کروماتوگرافی گازی (Gas Chromatography – GC)

کروماتوگرافی گازی یکی از قدرتمندترین و پراستفاده‌ترین تکنیک‌ها برای آنالیز مخلوط‌های گازی پیچیده است. این روش بر پایه جداسازی اجزای مختلف یک نمونه گازی بر اساس تفاوت در خواص فیزیکی و شیمیایی آن‌ها، مانند نقطه جوش، قطبیت و وزن مولکولی، استوار است.

نحوه عملکرد:

ورودی نمونه (Injector): مقدار مشخصی از نمونه گاز ازت به درون دستگاه GC تزریق می‌شود.

ستون کروماتوگرافی (Column): نمونه گاز از طریق یک ستون بلند و باریک که با یک فاز ساکن (معمولاً مایع یا جامد پلیمری) پوشیده شده است، عبور داده می‌شود. یک گاز حامل (مانند هلیوم، ازت یا آرگون) نمونه را از طریق ستون جابجا می‌کند.

جداسازی: مولکول‌های مختلف نمونه با سرعت‌های متفاوتی با فاز ساکن برهم‌کنش می‌کنند. مولکول‌هایی که برهم‌کنش قوی‌تری با فاز ساکن دارند، کندتر حرکت کرده و دیرتر از ستون خارج می‌شوند، در حالی که مولکول‌هایی که برهم‌کنش ضعیف‌تری دارند، سریع‌تر حرکت کرده و زودتر خارج می‌شوند.

آشکارساز (Detector): پس از خروج هر جزء از ستون، توسط یک آشکارساز شناسایی می‌شود. آشکارسازهای رایج برای آنالیز گاز، شامل آشکارساز یونیزاسیون شعله‌ای (FID)، آشکارساز هدایت حرارتی (TCD) یا طیف‌سنج جرمی (MS) هستند.

کروماتوگرام: خروجی آشکارساز به صورت یک نمودار به نام کروماتوگرام نمایش داده می‌شود. بر روی این نمودار، زمان خروج هر جزء از ستون (زمان نگهداري یا Retention Time) و شدت سیگنال (که متناسب با غلظت جزء است) مشخص می‌شود.

کاربرد در آنالیز نیتروژن:

GC قادر است نیتروژن را از ناخالصی‌هایی مانند اکسیژن (O2)، آرگون (Ar)، دی‌اکسید کربن (CO2)، مونوکسید کربن (CO)، هیدروژن (H2)، متان (CH4) و سایر هیدروکربن‌ها، و همچنین رطوبت (H2O) جداسازی و کمّی‌سازی کند. با استفاده از استانداردهای شناخته شده، می‌توان غلظت دقیق هر ناخالصی را با دقت بالا تعیین کرد.

ارتباط با خلوص:

نقطه شبنم با غلظت بخار آب در گاز رابطه مستقیمی دارد. هرچه نقطه شبنم پایین‌تر باشد، میزان رطوبت در گاز کمتر است. استانداردهای مختلف، مقادیر حداکثر مجاز نقطه شبنم را برای گریدهای مختلف نیتروژن تعیین می‌کنند (مثلاً -40 درجه سانتی‌گراد یا -60 درجه سانتی‌گراد).

طیف‌سنجی (Spectroscopy)

تکنیک‌های طیف‌سنجی نیز می‌توانند برای شناسایی و اندازه‌گیری برخی ناخالصی‌ها در گاز ازت به کار روند، به ویژه زمانی که ناخالصی‌ها در غلظت‌های بسیار پایین (سطوح ppm یا ppb) وجود دارند.

طیف‌سنجی مادون قرمز (Infrared Spectroscopy – IR): برخی ناخالصی‌ها مانند CO2 و H2O جذب‌کننده قوی تابش مادون قرمز هستند. با اندازه‌گیری میزان جذب نور مادون قرمز توسط نمونه گاز، می‌توان غلظت این ناخالصی‌ها را تعیین کرد.

طیف‌سنجی رامان (Raman Spectroscopy): این روش نیز می‌تواند برای شناسایی مولکول‌ها بر اساس ارتعاشات آن‌ها استفاده شود و برای شناسایی برخی ناخالصی‌های گازی کاربرد دارد.

طیف‌سنجی نشر اتمی (Atomic Emission Spectroscopy – AES) یا طیف سنجی اتمی (Atomic Absorption Spectroscopy – AAS): این تکنیک‌ها بیشتر برای شناسایی و کمّی‌سازی ناخالصی‌های فلزی در گازهای غیرفلزی یا مایعات کاربرد دارند، اما در صورت لزوم برای آنالیز برخی ناخالصی‌های خاص در گازها نیز قابل استفاده هستند.

تعیین خلوص گاز نیتروژن معمولاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی معتبر مانند استانداردهای ASTM (American Society for Testing and Materials) یا ISO (International Organization for Standardization) صورت می‌گیرد. این استانداردها، مشخصات فنی دقیقی را برای گریدهای مختلف ازت ، از جمله حداقل خلوص نیتروژن و حداکثر مقادیر مجاز برای ناخالصی‌های کلیدی مانند اکسیژن، رطوبت، آرگون، هیدروکربن‌ها، دی‌اکسید کربن و مونوکسید کربن، تعریف می‌کنند.

گواهینامه ISO 17025

استاندارد ISO/IEC 17025، که عنوان کامل آن “الزامات عمومی برای صلاحیت آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون” است، یک چارچوب جهانی برای ارزیابی و تأیید صلاحیت فنی آزمایشگاه‌ها ارائه می‌دهد. این استاندارد توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تدوین شده و بر دو ستون اصلی استوار است: سیستم مدیریت و الزامات فنی.

دریافت گواهینامه ISO 17025 به این معنی است که یک آزمایشگاه:

دارای سیستم مدیریت کیفیت قوی است: این شامل فرآیندهای مستند شده برای کنترل کیفیت، مدیریت اسناد، بازنگری مدیریتی، اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه، ممیزی‌های داخلی و بهبود مستمر است. این سیستم اطمینان می‌دهد که عملیات آزمایشگاه به صورت منظم، قابل پیش‌بینی و کنترل شده انجام می‌شود.

دارای پرسنل متخصص و آموزش‌دیده است: پرسنل آزمایشگاه باید دارای دانش فنی، مهارت و تجربه لازم برای انجام آزمون‌ها باشند و به طور مداوم در دوره‌های آموزشی مرتبط شرکت کنند. صلاحیت پرسنل به طور منظم ارزیابی می‌شود.

از تجهیزات کالیبره شده و مناسب استفاده می‌کند: تمامی تجهیزات مورد استفاده در آزمون‌ها باید به طور منظم کالیبراسیون شده و نتایج کالیبراسیون قابل ردیابی به استانداردهای ملی یا بین‌المللی باشند. تجهیزات باید برای نوع آزمون مورد نظر مناسب و دقیق باشند.

از روش‌های آزمون معتبر و تکرارپذیر استفاده می‌کند: آزمایشگاه باید روش‌های آزمون معتبری را که یا استاندارد شده‌اند (مانند ASTM یا ISO) و یا توسط خود آزمایشگاه توسعه یافته و اعتبار سنجی شده‌اند، به کار گیرد. قابلیت ردیابی نتایج به استانداردهای مرجع و اطمینان از تکرارپذیری (reproducibility) و تکرار (repeatability) نتایج در شرایط مختلف، حیاتی است.

اقدامات لازم برای تضمین اعتبار نتایج را انجام می‌دهد : این شامل کنترل کیفیت داخلی، شرکت در برنامه‌های مقایسه بین آزمایشگاهی (Interlaboratory Comparison Schemes) و مدیریت عدم قطعیت اندازه‌گیری (Measurement Uncertainty) است.

اهمیت ISO 17025 برای آزمون گاز ازت :

برای آزمون گاز نیتروژن، داشتن گواهینامه ISO 17025 توسط یک آزمایشگاه، مزایای قابل توجهی را به همراه دارد:

صلاحیت فنی تضمین شده: این گواهینامه تأیید می‌کند که آزمایشگاه دارای دانش، مهارت، تجهیزات و روش‌های لازم برای انجام آزمون‌های تعیین خلوص و آنالیز ناخالصی‌های گاز ازت با دقت، صحت و اطمینان بالا است.

اعتبار و پذیرش بین‌المللی نتایج: نتایج گزارش شده توسط آزمایشگاه‌های دارای ISO 17025 به طور گسترده‌ای در سطح بین‌المللی پذیرفته شده و مورد اعتماد هستند. این امر به ویژه برای صادرات و واردات گاز ازت و همچنین برای برآورده کردن الزامات قراردادی و قانونی اهمیت دارد.

قابلیت ردیابی نتایج: این استاندارد بر اهمیت قابلیت ردیابی نتایج آزمون‌ها به استانداردهای ملی و بین‌المللی تأکید دارد. این بدان معناست که می‌توان اطمینان حاصل کرد که اندازه‌گیری‌ها با استفاده از استانداردهای معتبر جهانی انجام شده‌اند.

کاهش ریسک و افزایش اطمینان: مشتریان (تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان گاز ازت ) با اطمینان بیشتری می‌توانند به نتایج آزمون‌های ارائه شده توسط این آزمایشگاه‌ها اتکا کنند، که این امر به کاهش ریسک ناشی از استفاده از گاز با خلوص نامناسب کمک می‌کند.

نشان‌دهنده تعهد به کیفیت: اخذ و حفظ گواهینامه ISO 17025 نشان‌دهنده تعهد قوی آزمایشگاه به ارائه خدمات با کیفیت بالا و رضایت مشتری است.

کاربرد گاز نیتروژن بر اساس خلوص

خلوص گاز نیتروژن معمولاً در چند سطح دسته‌بندی می‌شود:

• ازت صنعتی (Industrial Grade): خلوص ۹۹٪ تا ۹۹.۹۹٪، مناسب برای کاربردهای عمومی نظیر پر کردن تایر، جوشکاری، یا حذف اکسیژن.
• ازت با خلوص بالا (High Purity): خلوص ۹۹.۹۹۹٪ یا ۵۹s (five nines) که در صنایع الکترونیک و آزمایشگاهی کاربرد دارد.
• ازت پزشکی یا دارویی (Medical/Pharmaceutical Grade): که طبق استانداردهای خاصی همچون pharmacopeia تهیه می‌شود و علاوه بر خلوص بالا، عاری از میکروارگانیسم‌ها و آلودگی‌های شیمیایی است.
• ازت فوق خالص (Ultra High Purity – UHP): با خلوص بیش از 99.9999٪، عمدتاً در تحقیقات علمی، صنایع نیمه‌هادی و ابزار دقیق استفاده می‌شود.

در صنایع غذایی: نیتروژن با خلوص بالا برای جلوگیری از اکسیداسیون و افزایش ماندگاری محصولات بسته‌بندی‌شده استفاده می‌شود.

در داروسازی: خلوص بالا از آلودگی داروها جلوگیری کرده و محیط استریل را حفظ می‌کند.

در صنایع الکترونیک: نیتروژن فوق خالص مانع از خرابی در تولید چیپ‌ها و بردهای حساس می‌شود.

در پتروشیمی و نفت و گاز: برای پاک‌سازی، جلوگیری از انفجار و کاهش ریسک خوردگی استفاده می‌شود.

در آزمایشگاه‌ها: خلوص بالا دقت دستگاه‌هایی مثل GC و LC-MS را تضمین می‌کند.

خلوص نیتروژن بسته به کاربرد، از ۹۹٪ تا ۹۹.۹۹۹۹٪ متغیر است. انتخاب گاز با خلوص مناسب، تضمین‌کننده کیفیت، ایمنی و دقت بالا در فرآیندهای صنعتی است.

اطلاعات تماس و آدرس

• دفتر مرکزی: تهران، شهرستان قدس، شهرک ابریشم، بلوار تولیدگران، ساختمان یاس، واحد ۳
• کارخانه: استان البرز، شهرستان نظرآباد، شهرک صنعتی سپهر، بلوار کارآفرین، خیابان آذر غربی، پلاک ۱۱
• شماره تماس: ۰۲۱‑۴۶۸۳۵۹۸۰ / ۰۲۱‑۴۶۸۳۷۰۷۲
• ایمیل: sale@kaviangas.com
• ساعات پاسخ‌گویی: شنبه تا چهارشنبه ۰۸:۰۰–۱۶:۳۰، پنجشنبه ۰۸:۰۰–۱۲:۰۰