رگولاتور گاز وسیلهای برای کنترل، تنظیم و ثابت نگهداشتن فشار گاز خروجی از سیلندر یا خطوط گاز است. چون فشار داخل سیلندرها معمولاً بسیار بالا و متغیر است، استفاده از رگولاتور برای ایمنی، دقت فرآیند و جلوگیری از نوسان فشار کاملاً ضروری است. در ادامه یک توضیح کامل و جامع آوردهام:
رگولاتور گاز چیست؟
رگولاتور گاز ابزاری مکانیکی است که فشار زیاد و غیرقابل استفاده گاز داخل سیلندر را به یک فشار ثابت، قابل کنترل و ایمن تبدیل میکند. این دستگاه با استفاده از دیافراگم، فنر، سوپاپ و گیجها، فشار خروجی را تنظیم کرده و در برابر تغییرات فشار ورودی مقاومت میکند.
چرا از رگولاتور استفاده میشود؟
۱. کنترل فشار
سیلندرها فشار بسیار بالایی دارند (مثلاً 150 تا 200 بار). بدون رگولاتور، خروج گاز بسیار خطرناک و غیرقابل کنترل خواهد بود.
۲. افزایش ایمنی
رگولاتور مانع جهش ناگهانی فشار روی تجهیزات پاییندست (مثل مشعل، دستگاه جوش، آنالایزر، رآکتور و…) میشود.
۳. کارکرد صحیح دستگاهها
بسیاری از دستگاهها برای عملکرد صحیح به فشار مشخص و ثابت نیاز دارند؛ رگولاتور این فشار را فراهم میکند.
۴. جلوگیری از نوسان فشار با خالی شدن سیلندر
با کاهش فشار سیلندر، رگولاتور اجازه نمیدهد خروجی تغییر چشمگیر کند.
انواع رگولاتور گاز
۱. رگولاتور تکمرحلهای (Single Stage)
فشار ورودی را در یک مرحله کاهش میدهد.
مناسب مصارف عمومی.
کمی نوسان فشار با خالی شدن سیلندر دارد.
۲. رگولاتور دومرحلهای (Two Stage)
فشار را در دو مرحله کم میکند.
خروجی بسیار پایدار و دقیق دارد.
مناسب آزمایشگاهها، آنالایزرها، گازهای خالص.
۳. رگولاتور خطی (Line Regulator)
برای تنظیم فشار داخل خطوط لوله و سیستمهای داخلی استفاده میشود.
۴. رگولاتورهای خاص هر گاز
| نوع گاز | جنس مناسب رگولاتور |
|---|---|
| اکسیژن | برنج ویژه، فاقد روغن |
| هیدروژن | استنلس استیل |
| هلیوم، نیتروژن | برنج یا استنلس |
| گازهای خورنده مانند کلر | استنلس استیل مقاوم به خوردگی |
اجزای اصلی رگولاتور
گیج فشار ورودی (۳۰۰ بار معمولاً)
گیج فشار خروجی
پیچ تنظیم فشار
بدنه، دیافراگم و سوپاپ
اتصال ورودی به سیلندر (چرخی / مهرهای)
نکات مهم هنگام انتخاب رگولاتور
انتخاب براساس نوع گاز (جنس رگولاتور بسیار مهم است)
انتخاب براساس فشار کاری
سطح خلوص گاز
برای گازهای آزمایشگاهی → رگولاتور استیل دو مرحلهای
محیط کاری و دما
درجهبندی و دقت گیج
استاندارد اتصال (DIN، CGA، BS و…)
رگولاتورها بر اساس نوع کاربرد خود در انواع مختلف وجود دارند.
انواع رایج رگولاتورها عبارتند از:
- رگولاتور گاز: رگولاتور گاز برای کاهش فشار گازهای فشرده، مانند اکسیژن، نیتروژن و هلیوم، استفاده می شود.
- رگلاتور هوا: رگلاتور هوا برای کاهش فشار هوا فشرده استفاده می شود.
- رگلاتور بخار: رگلاتور بخار برای کاهش فشار بخار استفاده می شود.
رگلاتورها باید به طور منظم برای اطمینان از عملکرد صحیح آنها بررسی شوند.
نکات نگهداری رگلاتور عبارتند از:
- رگولاتور را قبل از هر بار استفاده بررسی کنید تا مطمئن شوید که سالم است.
- رگلاتور را بعد از هر بار استفاده تمیز کنید.
- رگلاتور را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.
رگلاتورها باید توسط شرکت های معتبر عرضه شوند. این شرکت ها باید گواهینامه استاندارد برای رگلاتورهای خود داشته باشند.در سپهرگازکاویان دارنده گواهینامه ISO17025،دارنده آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران.تماس : 09022734708-02146837072-09128699025-02146837950
کاربردهای رگلاتورها عبارتند از:
- صنایع: رگولاتورها در صنایع مختلف، مانند تولید، ساخت و ساز و تعمیر و نگهداری، برای کاهش فشار گازهای فشرده استفاده می شوند.
- پزشکی: رگلاتورها در پزشکی برای تامین گازهای پزشکی، مانند اکسیژن، نیتروژن و هلیوم، استفاده می شوند.
- هوافضا: رگلاتورها در هوافضا برای تامین گازهای مورد نیاز برای پرواز هواپیماها و فضاپیماها استفاده می شوند.
رگلاتورها ابزارهای مهمی هستند که برای ایمنی و کارایی در طیف گسترده ای از کاربردها ضروری هستند.
در مورد دو گاز بوتان و پروپان باید بدانید که این دو گاز بسیار شبیه هم هستند و در منازل در اجاق گازهای خانگی استفاده میشوند، اما فشار استاندارد برای گاز بوتان و گاز پروپان تا حدودی به تناسب تفاوت در ویژگیهای آنها متفاوت است.
در مورد بوتان، فشار استاندارد 28 میلیبار (11 آب سنج) و برای پروپان 37 میلیبار (14″ آب سنج) است – تنظیم کنندههایی که هر یک از این فشارها را عرضه می کنند، “تنظیم کننده های فشار پایین” نامیده می شوند. به این صورت دستگاههای اجاق گاز را ابتدا شناسایی میکنند که چه گاز و با چه فشاری برای آن طراحی شده است، سپس به همان میزان به آن گاز تزریق میکنند.
برخی از لوازم طراحی شده برای کار دارای فشار بالاتر هستند که برای اینها از ” رگلاتورهای فشار قوی” استفاده میکنند، نکته قابل توجهی که باید در نظر بگیرید این است به هیچ عنوان از رگلاتور فشار بالا بر روی دستگاههای فشار پایین استفاده نشود، زیرا این کار منجر به یک وضعیت خطرناک و باعث خرابی دستگاه میشود.
هر رگلاتور طراحی شده برای نوع خاصی از سیلندر است و رگولاتوری وجود ندارد که متناسب با همه نوع فشار گازی باشد. به عنوان مثال بر روی سیلندر بوتان فقط رگلاتور گاز بوتان نصب میشود
بدون دیدگاه