گاز اسپن، (Span Gas)
گاز اسپن (Span Gas) به معنای یک گاز مرجع است که در فرآیند کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه‌گیری استفاده می‌شود تا مقیاس اندازه‌گیری را تنظیم کند. این گاز به عنوان نقطه اندازه‌گیری مرجع یا “مقیاس” در دستگاه استفاده می‌شود.
در فرآیند کالیبراسیون، می‌توان با استفاده از گاز اسپن، دستگاه را به یک مقیاس مشخص و دقیق تنظیم کرد. معمولاً گاز اسپن شامل یک مخلوط مشخص از گازها است که در مقادیر دقیق تهیه می‌شود و مقدار معیاری را نشان می‌دهد.
استفاده از این گاز بستگی به نوع دستگاه اندازه‌گیری و پارامترهای مورد نظر دارد. به عنوان مثال، در دستگاه‌های اندازه‌گیری گازها،Span Gas می‌تواند شامل مخلوطی از گازهایی با غلظت مشخص باشد که به عنوان مقیاس برای تنظیم دستگاه استفاده می‌شود. این گازها ممکن است شامل گازهای مرجع مرتبط با پارامتر اندازه‌گیری، مانند دی‌اکسید کربن (CO2)، اکسیژن (O2) یا متان (CH4) باشد.
هدف استفاده از این گاز در کالیبراسیون، تنظیم دستگاه بر روی یک مقیاس دقیق و قابل اعتماد است. با تنظیم دستگاه بر روی گاز اسپن، مطمئن می‌شویم که دستگاه به درستی و با دقت مقادیر مورد نظر را اندازه‌گیری می‌کند.
این گاز، گازهای ویژه‌ای می‌باشند که به منظور تست و کالیبراسیون آنالایزرها و تجهیزات تشخیص گازها مورد استفاده قرار می‌گیرند. گفتنی است که این تجهیزات لازم است که به صورت منظم و دوره‌ای کالیبراسیون شوند به همین جهت کالیبراسیون امری بسیار مهم و حیاتی برای تمامی ابزارهای کنترلی محسوب می‌شود.
لازم به ذکر است که کالیبراسیون اسپن (Span Calibration) کار چندان ساده‌ای نمی‌باشد. گاز اسپن (Span Gas) برخلاف گاز زیرو ، دقیقا از عناصری تشکیل شده است که، در نمونه مورد آنالیز وجود دارند و در نتیجه مقادیر آن مشابه آنالیز مورد نظر نمونه مورد آزمایش می‌باشد.
همانطور که می‌دانیم تمامی آنالایزهای گاز باید به صورت دوره‌ای کالیبراسیون شوند. گفتنی است که بیشتر آنالایزرها نیازمند کالیبراسیون صفر(Zero Calibration ) و کالیبراسیون اسپن (Span Calibration) می‌باشند.
گاز صفر ( گاز زیرو )
گاز کالیبراسیون زیرو و کالیبراسیون صفر (Zero Calibration Gas) به معنای یک گاز مرجع است که در فرآیند کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه‌گیری استفاده می‌شود تا صفر مقیاس اندازه‌گیری را تنظیم کند. در واقع، این گاز برای اعتبارسنجی و تنظیم مقدار “صفر” دستگاه‌های اندازه‌گیری استفاده می‌شود و شامل گازهایی می‌باشد که به هیچ عنوان در نمونه مورد آنالیز وجود ندارند.
هر دستگاه اندازه‌گیری، مانند سنسورها، آنالایزرها، و دستگاه‌های اندازه‌گیری گازها، به یک نقطه مرجع یا “صفر” نیاز دارد. این نقطه مرجع باید مقدار صفر یا تهی باشد، به این معنی که در حضور گاز کالیبراسیون صفر، دستگاه اندازه‌گیری باید مقدار صفر را نشان دهد.
این گاز معمولاً شامل یک مخلوط مخصوصی از گازهای مرجع است که در مقادیر مشخص و دقیق تولید می‌شود. این گازها معمولاً شامل نیتروژن (N2) یا هوای تمیز است که خلوص بالا و آلودگی‌های کمتری نسبت به هوای محیط دارد. استفاده از گاز نیتروژن به عنوان گاز کالیبراسیون زیرو در بسیاری از دستگاه‌های اندازه‌گیری متداول است.
هدف استفاده از گاز کالیبراسیون صفر در فرآیند کالیبراسیون، اطمینان حاصل کردن از دقت و صحت اندازه‌گیری دستگاه است. با تنظیم دستگاه بر مقدار صفر مرجع، مطمئن می‌شویم که دستگاه در واکنش صفر درست و صحیح عمل می‌کند و نتایج اندازه‌گیری صحیح را نشان می‌دهد.
به عنوان مثال برای کالیبراسیون صفر آنالایزر اکسیژن و دی اکسید کربن از گاز نیتروژن خالص استفاده می‌شود به این دلیل که این گاز نه دارای اکسیژن و نه دی اکسید کربن می‌باشد. برخی از گازهایی که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل نیتروژن خلوص بالا، آرگون خلوص بالا، هلیوم خلوص بالا می‌باشند.
برای انجام کالیبراسیون صفر (کالیبراسیون زیرو) آنالایزر گازی به روش زیر عمل می‌کنیم:
ابتدا یک جریان ثابت از هر گاز صفر را وارد آنالایزر می‌کنیم. شدت این جریان معمولا به نوع آنالایزر بستگی دارد، حدود 100 میلی لیتر بر دقیقه پیشنهاد می‌شود، سپس کنترل آنالایزر را بر روی صفر تنظیم می‌کنیم تا نشانگر آنالایزر عدد صفر را نشان دهد. به این طریق کالیبراسیون صفر انجام می‌شود.
توجه به این نکته بسیار مهم است که انجام کالیبراسیون اسپن بسیار تخصصی می‌باشد و باید توسط کارشناسان مجرب و آموزش دیده انجام شود.
بدون دیدگاه